Hồ Gươm là một trong những địa điểm thân quen của người Việt Nam. Cái tên của Hồ Gươm được gắn liền với những sự tích oai hùng trong bao long trẻ thơ nơi đây.

Hồ Hoàn Kiếm hay còn được gọi là Hồ Gươm là biểu tượng của Hà Nội. Gắn với lịch sử lâu đời, Hồ Hoàn Kiếm được coi là biểu tượng chứng kiến lịch sử ngàn năm văn hiến của thủ đô. Hồ Hoàn Kiến – Đền Ngọc Sơn là danh thắng tự nhiên hàng đầu. Cả hai điểm du lịch này đều là những danh thắng bậc nhất của thủ đô.

Trước kia, hồ còn có các tên gọi là hồ Lục Thủy (vì nước có màu xanh quanh năm) sau đó đến thế kỷ XV, hồ được đổi tên thành hồ Hoàn Kiếm, gắn liền với truyền thuyết trả gươm thần cho Rùa Vàng găn với vua Lê Lợi.

Theo truyền thuyết thì tháp Rùa đánh dấu nơi rùa thần Kim Quy hiện lên đòi lại gươm thần của Vua Lê Lợi. Rùa hồ Gươm vào những ngày nắng ấm vẫn thỉnh thoảng nổi lên phơi mình trên gò nên càng làm câu chuyện truyền khẩu “gươm thần” thêm căn cứ. Vì vị trí đẹp giữa hồ, cho dù sự tích, huyền tích hay huyền thoại như thế nào đi nữa thì tháp Rùa nghiễm nhiên biến thành thắng tích của Thủ đô Hà Nội. Ngọn tháp kết hợp phong cách kiến trúc Âu châu với hàng cửa cuốn gô-tích. Ở hai tầng dưới những phần mái cong giữ nghiêm quy thức, niêm luật của kiến trúc Việt Nam, mãi mãi là biểu tượng thiêng liêng của Thủ đô Hà Nội ngàn năm văn hiến.